Brana frá Hvanná

Í september 1955 var maður sendur í Jökuldalinn til að leita hunda sem báru enn einkenni íslenska hundsins. Hann dvaldi þar í nokkurn tíma, talaði við marga bændur og skoðaði vel hundana sem Haukur Snorrason, ritstjóri Tímans, hafði skoðað þá þar nokkrum vikum áður fyrir Mark Watson.

Í skýrslu um ferð sína segir hann: „Í Jökuldal virðast hundarnir blandaðir við aðrar tegundir eins og annars staðar, og einstakir hundar eru mjög mismunandi að lit, byggingu og almennu útliti. Á bænum Hvanná eru, að mínu mati, nokkrir hundar sem koma næst þeim hundi sem herra Watson hefur lýst."

Um Brönu skrifar hann: "Tíkin Brana er 14 mánaða gömul, gulbrún á lit, frekar lág á fæti, eyru vel sperrt, skott hringað. Móðirin er Nafna, svört, 9 ára gömul, hefur ekki átt hvolpa í nokkurn tíma. Þessi móðir er falleg tík og mjög klár."

"Að mínu mati eru bestu hundarnir sem ég hef séð „Brana“ tíkin sem lýst er í mynd II og hundurinn sem herra Watson sá á Höskuldsstöðum í Skagafirði þegar ég fylgdi honum þangað."

Haukur Snorrasson skrifar til Watson 5. október 1955:
"Varðandi hundana höfum við ekki fundið neitt betra en Brönu og Bósa, og hingað til eru þessir tveir einu hundarnir sem hægt er að segja að séu ásættanlegir. Ég hef talað í síma við bóndann á Hvanná, eiganda Brönu, og hann er tilbúinn að semja og láta okkur fá hundinn. Hægt er að fljúga með hana hingað frá Egilsstöðum með stuttum fyrirvara. Hann segir að Brana hafi átt hvolpa tvisvar sinnum. Hún er ekki hvolpafull núna, að hans sögn. Hann er þó ekki viss hvenær hún var síðast á lóðari."

Þann 8. október fékk Haukur Snorrasson bréf frá eiganda Brönu, Einari Jónssyni, bónda í Jökuldal.

„Ég hef verið að velta fyrir mér hvaða verð ég ætti að setja á Brönu. Niðurstaðan er sú að ef yfirhöfuð á að setja verð á hund, þá verður það að vera 1000 krónur, og jafnvel meira. Hvað finnst þér? Þessi tík, Brana, er að mörgu leyti mjög ljúf og skemmtileg tík, mjög góðlynd og hefur ekkert af þeirri grimmd sem hundar hafa stundum tilhneigingu til. Og hún er einnig að verða afar góður fjárhundur. Hún var frekar léleg í því til að byrja með, en því oftar sem við tökum hana með á afréttinn, því betri verður hún. Það er auðvitað afar mikilvægt að hún reynist vel fyrir þennan Ameríkana, og að sannað verði að hún sé af hreinum og gömlum íslenskum stofni. Ég er ekki vanur að svíkja neinn, en tel í þessu tilfelli að ég geti vel sett þetta verð á Brönu.“

28. nóvember voru Bósi frá Höskuldsstöðum í Blönduhlíð í Skagafirði og Brana frá Hvanná í Jökuldal send frá Íslandi til London, þaðan til San Francisco og loks til Wensum Kennel í Nicasio í Kaliforníu.

5. desember sendi Watson skilaboð til Hauks Snorrasonar:

„Hundarnir komu á laugardaginn. Í góðu ástandi. Brana er að lóða. Vinsamlega sendu mér bráðnauðsynlegt símskeyti ef hún var á lóðari þegar hún fór frá Reykjavík 28. nóvember, og ef svo er, hvaða dag hún byrjaði. Er einhver möguleiki á að hún hafi verið pöruð við einhvern ókunnan hund eða að hún hafi verið pöruð við Bósa? Svaraðu tafarlaust. Mark.“

31. janúar 1956 skrifaði Watson:

„Í gær gaut Brana fjóra fallega hvolpa og ég er mjög ánægður.“

Úr grein On the Outlook for the True Type of Dogs eftir Þórhildi Bjartmarz.

Glói og Gryla eru afkomendur Brönu og Bósa. Um þau skrifaði Helgi Valtýsson 1957 í grein um Wensum Kennel í blaðinu Dagur:

"Og ekki eru þau óefnileg systkinin Glói og Grýla, fyrstu bandarísku borgararnir í þessum fallega hóp, misserisgömul rétt fyrir jólin. Bera þau hreinan ættsvip foreldra sinna, Bósa og Brönu frá Hvanná."