Móri búrakki

Þýddur kafli úr bókinni: By fell and fjord or Scenes and studies in Iceland eftir Elizabeth Jane Oswald, 1882

Kvenkyns ferðalangar eru frekar sjaldgæfir; auk þess vorum við nú í félagsskap með enn sjaldgæfari förunautum — samferðamönnum okkar, ungu ítölsku herrunum sem höfðu tjaldað við bæinn þar sem við höfðum gist og riðið með okkur mestan hluta dagsins.

Þeir voru fágætir herramenn, og íbúarnir höfðu líklega aldrei séð neitt líkt þessum grönnu dökkhærðu fulltrúum hins glæsilega latneska menningarheims. Þeir höfðu spurt okkur um borð í gufuskipinu hvort það væru góð hótel á Íslandi, og hvort enska eða franska væri almennt skilin; nú vissu þeir aðeins meira. Þeir höfðu leigt sér tjald og við höfðum hjálpað þeim að tryggja sér eina leiðsögumanninn í Akureyri sem kunni smá ensku, sem annar Ítalinn talaði aðeins líka; og ekkert slær á andstæður.

Við höfðum efast um hvort þessir ungu menn úr garði heimsins myndu hafa áhuga á hinum hrjóstruga kalda Norðri; en þeir voru yfir sig ánægðir með allt, og heilluðu fólkið hvar sem þeir fóru. Hér skildi leiðir okkar, þar sem við héldum enn nálægt norðurströndinni, og þeir beygðu suður, þar sem þeir fundu góða skemmtun og mikið til afþreyingar, eins og þeir sögðu okkur á heimleiðinni með skipinu.

Þar yfirgaf hundur leiðsögumannsins þá og fylgdi okkur, hvattur kannski af athyglinni sem ég sýndi honum. Ekki svo að skilja að hundurinn hafi raunverulega verið hans,—hann var aðeins flækingur sem hafði gengið til liðs við hópinn þeirra í Akureyri, og helgaði sig nú mér. Móri! Þeir mega kalla þig burakki — það er hund sem reikar frá bæ til bæjar — eða flakka, hund sem fer um sjálfstætt; en miðað við að þú hafðir ástríðu fyrir ferðalögum, vorum við ekki öll eins? Vorst þú ekki trúr okkur á meðan við ferðuðumst? Vissulega þegar ferð okkar lauk hvarf hinn tryggi hundur okkar, líklega gekk hann til liðs við einhverja aðra ferð; því þegar allar ferðir voru á enda fyrir árið sneri hann aftur til Þorgríms fyrir fullt og allt.

Við kölluðum hann Móra vegna brúnu litarins hans; eflaust hefur hann mörg önnur nöfn. Hann var gulbrúnn á lit, nákvæmlega í takt við jarðlitið, og eins allur, jafnvel augun. Hann var nánast ósýnilegur þegar hann hljóp við hlið okkar, en samt var hann verndarengill okkar. Hann stjórnaði hestunum með ótrúlegri greind, sparaði mönnum og hestum helminginn af vinnunni við að reka þá. „Móri, þetta“ (þ.e. Móri, á eftir þessum) var allt sem þurfti núna, í stað þess að ökumaðurinn þyrfti að elta hvern þann hest sem villtist austur eða vestur frá réttri leið. Gulbrún auga hans, titrandi upprétt eyrað, fylgdi þeim öllum. Hann vann meira en allir, sofnaði hringaður undir loðnu skottinu sínu þegar við stoppuðum, en um kvöldið varð hann ástúðlegur félagi okkar og gætti tjaldsins, alltaf að velja besta rúmið fyrir sjálfan sig. Hann leiddi okkur heim ef við villtumst fótgangandi, deildi öllum örlögum okkar og var gleði okkar.