

Árið 2025 er senn á enda, viðburðaríkt ár þar sem við náðum þeim stóra áfanga að opna Sögusetur íslenska fjárhundsins hér hjá okkur á Lýtingsstöðum í Skagafirði. Með opnun sögusetursins hefur skapast vettvangur þar sem saga íslenska fjárhundsins er varðveitt og gerð aðgengileg öllum. Það er von mín að sögusetrið muni nýtast þeim sem hafa áhuga á að kynna sér sögu hundsins sem hluta af íslenskum menningararfi, sem og stöðu hans í nútímanum. Sýningin sjálf er þó ekki það eina sem skiptir máli, heldur einnig þessi vefsíða sem áhugafólk getur nýtt sér hvar sem er í heiminum. Framtíðarsýn mín er að byggja vefsíðuna áfram upp, smátt og smátt, svo hún verði að umfangsmiklum og aðgengilegum gagnagrunni um þjóðarhundinn okkar. Ég segi ekki að hér verði að finna „allt“ sem honum viðkemur, því það er ógerningur að finna og safna öllum upplýsingum. Ég mun hins vegar gera mitt besta og vona að síðan nýtist sem slíkur gagnagrunnur. Í því samhengi er við hæfi að minnast stuttlega á tölfræði síðunnar. Frá því að vefsíðan fór í loftið 3. júní 2023 hefur hún fengið yfir 38.400 heimsóknir. Meðaltími hverrar heimsóknar er ein mínúta og 55 sekúndur, sem telst mjög gott. Vinsælustu bloggfærslurnar eru „Hundabann í Reykjavík í 60 ár“ (á íslensku og ensku), „Mark Watson – bjargvættur íslenska fjárhundsins“ (á ensku) og „Uppruni íslenska hundsins“ (á íslensku). Af heimsóknum koma 51% frá Íslandi, 19% frá Bandaríkjunum, 10% frá Þýskalandi og 3% frá Svíþjóð, Bretlandi, Singapúr, Danmörku og Kanada. Hvað er framundan? Hugmyndin um sýningu um sögu þjóðarhundsins hefði aldrei orðið að veruleika nema með þeim góðu styrkjum sem verkefnið hefur fengið í gegnum árin. Það er því sérstaklega ánægjulegt að segja frá því að okkur hafa borist jákvæð svör um frekari styrki fyrir næsta starfsár, bæði úr Uppbyggingarsjóði SSNV og Menningarsjóði KS. Ég er afar þakklát fyrir þennan stuðning og velvild. Þegar nýtt ár gengur í garð mun ég segja nánar frá þeim verkefnum sem unnið verður að á næstunni og snúa bæði að sýningunni og vefsíðunni. Um leið og ég óska ykkur gleðilegrar jólahátíðar og gæfuríks komandi árs, vil ég þakka fyrir allan þann stuðning og aðstoð sem hefur gert þetta verkefni að veruleika, sem og fyrir frábærar viðtökur. Jólakveðjur frá Lýtingsstöðum, Evelyn Ýr og fjölskylda ásamt hundum

Í gær voru mér afhentar myndir af Bak frá Flögu í Þistilfirði. Eigandinn var búinn að senda mér stutta frásögn um Bak og nokkrar myndir sem hægt er [að sjá hér](https://www.fjarhundur.is/is/saga/bakur-fra-flogu). Ég mun bæta þessum myndum sem ég fékk í gær við sögu Baks fljótlega, en vil bara koma á framfæri þakklæti fyrir þessar myndir úr einkaeigu sem eru svo dýrmætar til varðveislu. Myndirnar eru frá árunum 1967-1970. Ég veit því miður ekkert um ættir Baks, en hann hefur verið snillingur og myndarlegur, snögghærður, flekkóttur hundur. Átt þú myndir og (stuttar) frásagnir af þínum hundi/hundum sem þú vilt varðveita á síðuna? Hafðu samband við mig!

Í dag, 16.nóvember, er haldið up á Degi Íslenskrar tungu á fæðingardegi Jónasar Hallgrímssonar. Jónas var afkastamikill rithöfundur, ljóðskáld og þýðandi (16. nóvember 1807 – 26. maí 1845). Í tilefni þess dags langar mig að segja frá hundatengdu orði en í [spurningaskrá #66](https://sarpur.is/Spurningaskra.aspx?ID=531295&page=0&pageSize=192) í Sarpinu er spurt eftir orðinu Hundaþúfa. Svarendur eru fæddir á milli 1896 og 1927. _"Hundaþúfur voru vel kunnar. Voru fleiri nöfn notuð um þær? Lýsið þessu. Kannast menn við orðtakið: ,,Nú þykir mér hundaþúfan vera farin að hreykja sér"?_ Allir viðmælendur svöruðu á svipaðan hátt eins og þessi kvenmaður, fæddur 1905: Í þá daga voru allir ríðandi eða gangandi á ferð og hundar með. Strýtumyndaðar þúfur voru víðs vegar með reiðgötum, þær voru kallaðar hundaþúfur. Ég hefi ekki heyrt önnur nöfn á þessum sérstæðu þúfum. Þegar hundar þurftu að leggja af sér, stukku þeir að þessum sérstæðu toppmynduðu þúfum. Grasið var dökkgrænt og gróskumikið vegna áburðarins frá seppa. Hestar, kýr og kindur gerðu lítið af því að gæða sér á grasi hundaþúfna. Einn kvenmaður, fæddur 1908 svaraði: Sem barn var undirrituð hrædd við hundaþúfur, því þær voru kamrar hundanna. Þessi vísa kom fram í svörunum frá karlmanni, fæddur 1904: _Hundaþúfan er höldum kunn_ _hér á landi víða._ _Eðlishvötin á þeim runn_ _læt ég hana bíða._ Um orðtakið _,,Nú þykir mér hundaþúfan vera farin að hreykja sér"_ var oftast svarað á þann hátt: Ég kannast vel við að hafa heyrt það, þetta er nú meiri hundaþúfan, var sagt um það sem var smátt og ómerkilegt eða lítilfjörlegt. (Kvenmaður, fæddur 1912) Alþekkt er orðtækið: "Nú þykir mér hundaþúfan vera farin að hreykja sér." Var það oft sagt um montna menn sem þóttust miklir en öðrum þótti sem þeir hefðu af litlu að státa. (Kvenmaður, fæddur 1907) Karlmaður, fæddur 1899 svarar: Orðið hundaþúfa hef ég ávallt heyrt notað í niðrandi merkingu, s.s. "það er sitt hvað hólastóll eða hundaþúfa". Önnur orðtök um hundaþúfur minnist ég ekki að hafa heyrt eða séð í bók. Þó má vera að ég hafi einhvern tíma heyrt það notað í svívirðingarskyni um ...fjárlegt torfhús, af vanefnum reist t.d. "þessi bölvuð hundaþúfa". Ég enda þessa hundaþúfu-samantekt á degi Íslenskrar tungu með vísu eftir Steingrím Thorsteinsson (1831-1913), rithöfundur, þýðandi og skáld: _Hundaþúfan hreykti kamb_ _hún var nóg með þurradramb,_ _skamma tók hún hefðar fjall,_ _hafðu skömm þú ljóti kall._ _Fjallið þagði, það ég skil, það_ _viss'ei að hún var til._
Lýtingsstaðir, 561 Varmahlíð.
+354 893 3817
[email protected]


